HORON KIYAFETLERİ
KADIN GİYSİLERİ
BAŞA GİYİLENLER
Yaşmak: Sade ve desenli etrafi pullu örtülerdir. Yaşmağın
püsküllüsünü nişanlı kızlar ve yeni gelinler takarlar. Şalpazan ve Tonya
taraflarında üst üste iki örtü sarılmaktadır
Kukul: Tepelik ve üstünlük diye de bilinir.Siyah renkli ve
kenarlan çiçek desenli ve yaşmaktaki işlemelerle süslü olup yaşmağın küçüğüdür.
Yaşmağın üzerine sarılır. Ku?kul sarı olunca yaşmak siyah olmalıdır
Çömber: Kenarlan dallı ve sade olan comber siyah tülbenttendir.Genellikle
yaşlı kadınlar bağlar.Boğaz altından doğru bağlanan çömberin altına,
gençlerdeki kukul yerine gelen ve soğuktan korunmak için, başı iyice saran bir
beyaz ve sade yazma vardır.Bu?na yörede sarma denir. Çömbere ve yaşmağa genel
olarak baş örtüsü de denir
SIRTA GİYİLENLER
Gömlek: Genellikle beyaz patiskadan ve ipekliden yapılma,
önü oyalı ve yuvarlak dik yakalı bir çeşit gömlek giyerler. Bu gömleğin ön
tarafı robalı olup siyah düğmelidir
İşlik: Gömleğin üzerine ve gündelik olarak siyah ipekli
kumaştan önü ve omuzlan robalı, robaları mavi ve kırmızı şeritlerle işli, önü
çiçek desenleriyle süslü, Türk motifleri ile işlemeli bir çeşit gömlektir
Kolçakli İşlik: Gömleğin üzerine giyilen bir çeşit
cepkendir. Bu cepken fistan giyildiğinde üzerine giyilir. Çeşitli göz alıcı
renklerden olup, uzun kolludur.Ön cephesi, omuzları bilekleri ve dirsekleri
genellikle siyah renkli manşetlidir.Bu manşetlerin üzeri Türk motifleri ile
süslüdür.Kuşak ve peştemalın üzerine serbestçe bırakılan, kolçaklı işlik bir
salto çeşitidir
Fistan: Oldukça uzun ve bolca dikilmiş bir entaridir.Dizlere
kadar inen ve dizlerden farbelalı olan fistan, mavi, pembe ve al renklerden
oluşan, pazen ve basmadan dikilir.İşlemeli ve işlemesiz olarak giyilir.Genç
kızlar ve kadınlar üzerine yelek ve kolçak?lı işlik giyerler.
Yaşlılar ise "übade" denen bir nevi cepken
giyerler.
Yelek: Fistanın üzerine çeşitli renklerde kumaşlardan
yapılma, önü açık ve kolsuz, işlemeli bir cepkendir
Libade: Yaşlı kadınların fistan üzerine giydiği, kollu ve işlemesiz,
koyu renkli bir yelektir.Kolçaklı işliğin sadesidir. Yünlü kumaş ve kalın
pamukludan yapılır
Şalvar: Dizin hemen altına kadar inen sade ve desenli, ince
çiçekli bezlerden dikilir.Entari uzunluğunda bir dondur
Etek: Dizlere kadar iner.Uçları farbelalıdır.Çiçekli
basmadan ve pamukludan yapılma, çeşitli renklidir.Şalvarın hemen üstüne
giyilir. Fistan giyildiğinde pek giyilmez.
Peştemal: Kuşağın ve fistanın veya eteğin üzerine, bele
bağlanan yöresel önlüktür.Beyaz, kırmızı enlice çizgili ve kolanlı bir
giysidir.
Kuşak (Lahori): Yörede şaldan yapılan kuşakla fistan veya
eteğin üzerine belden bağlanır.Yün olan bu kuşaklardan başka, kenarları
kaytanlarla süslü ve oldukça püsküllü olan bir çeşiti daha var ki, buna
"lahori" denir.
AYAĞA GİYİLENLER
Çorap: Yörede kadınlar ellerinde, yöresel özellikte çeşitli
renklerde yünden çorap örerek ayaklarına giyerler.Bu çoraplara "alacalı
çorap”ta denir.
Tozluk: Alacalı çorabın bacağı kapatmadığı yere ve diz
kapağında kalan şalvarın altında kalan kısmı kapatmak için yünden, elde örme
beyaz renkli bir kalçında denilen tozluk giyilir.
Çarık: Yöreye özgü bir işle yapılan çarıklar giyilir.Yemeni
veya çapula da giyilmektedir.
TAKILAR
Kaytan: Bele, peştemalin üzerine bağlanan kaytan yünden el
tezgahında dokuma 2-3 cm
eninde çeşitli desenlerle süslü ve uçlarından püsküllüdür. Kuşakların
kenarlarına süs olarak dikilir.
Boncuk ve Lira: Yörede boğaza liralarla birlikte ince
sayılabilecek ve çeşitli göz alıcı renklerde boncuk bağlarlar.
AKSESUAR
Muska-Hamayıl: Boğazlarına kadife kumaşlardan ellerinde
yapma ve ince boncuk süslü muska ve hamayiller asarlar.
ERKEK GİYSİLERİ
BAŞA GİYİLENLER
Başlık (Kabalak): Kukulata ve kara puşu olarak
adlandırılır.Üstü papak gibi olan başlığın kulaklara gelecek şekilde uzun
uçları vardır. Bu uçlar özel bir şekilde düğümlenerek bağlanır. Papak kısmının
ortası öne doğru Türk motifleri ile kaytan işlemelidir. Tepesinde püskül
bulunur. Kulaklar yönünde uzanan uzun uçların kenarlan da kalın kaytanla
süslüdür.
SIRTA GİYİLENLER
Gömlek (İşlik): Mintan da denilen gömleğin beyaz ipekliden
olması tercih edilir.Yakası dik manşetlidir.Yaka önden ya da sol yandan açmalı
ve düğmelidir. Düğmeler siyah, gömlek bol ve esnek olmalıdır.
Yelek: Zıbın veya zibun da denilen yelek, gömleğin üzerine,
cepkenin altına giyilir. Sol omuzdan ve önden aşağı doğru bol miktarda
düğmelidir, astarlıdır. Yakası ve ön kısmında kenarları kaytanlarla işlidir.
Kolların alt kısmında cepleri vardır Yelek de başlığın yapıldığı kumaştan
yapılır.
Cepken (Aba): Yeleğin üzerine giyilen kollu bir abadır.
yakasız bir ceket şeklindeki abaya "kaput”da denir. Cepken oyun sırasında
giyilmez.
Zıpka (Zivga): Zivgaya laz donu da denir. Bacakları dar ve
vücuda yapışık şekilde yapılan, arkası körüklü bir çeşit şalvardır. Bacakların
ön ve arkası ile diğer ek yerleri kaytanlarla işlidir. Bele uçlarla bağlanır.
Zıpka da yeleğin kumaşındandır.
AYAĞA GİYİLENLER
Çizme: Yörede sapuk veya salenk olarak da adlandırılır. Mes
anlamına gelen uzun konçlu bir kundura çeşididir.Uçları hafif kıvrık ve
körüklüdür.
Çapula: Demir ökçeli ve alt kısmı demir puntalı kunduradır.
Horoncular pek giymezler, giyilirse konçla giyilmelidir.
Çoraplar: Örmedir.
AKSESUAR
Kemer: Siyah deriden yapılan kemerin aşağıya doğru sarkan
parçalan vardır.Uzanan parçalar güçlülüğü sembolize eder. Kemerde bulunan kayış
gözlere ve kemere silah, bıçak, av malzemeleri ve kapkacak alınır. Buna çerkez
kemeri de denir.Yağdanlık ve kav torbasında asılı bulunduğu kemer, bele yeleğin
üzerine gelecek şekilde bağlanır.
Hamayil: Gümüşten yapılma, sigara tabakası büyüklüğünde
zarif ve süslü kutudur.Üzerindeki işlemeler,tarihi camii ve padişah armasıdır.
Muska: Boyuna gümüş zincirle asılır.
Köstek: Sol cebe konulan saate bağlanan, çok sayıda ince
gümüş zincirlerden oluşur.
Yağdanlık: Silahı yağlamak için kemere asılan ve içinde yağ
bulunan bir kutudur.
Kav Torbası: Sigara ve gerektiğinde ateş yapmak için içine
kav, çakmak taşı ve pamuk ve çakmak konan meşin bir torbadan ibarettir.
Bıçak: Siyah meşin kaplı bir kına konur.
Tabanca: Kemere sağdan asılır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder